sách
Một Cõi Trịnh Công Sơn
--- Nhiều Tác Giả ---
Đoàn Tử Huyến, Nguyễn Thụy Kha, Nguyễn Trọng Tạo sưu tầm và biên soạn
Lời người làm sách
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã giã từ chúng ta, giã từ cõi tạm. Thời gian cứ trôi làm nỗi xúc động trong mỗi trái tim phần nào lắng lại, nhưng nó cũng giúp ta cảm nhận được sâu sắc hơn sự ra đi của nhạc sĩ là một mất mát lớn.
Kẻ du ca về phận người, Sứ giả của tình yêu, Người hát rong của thế kỷ XX, Phù thủy của ngôn từ… bấy nhiêu danh xưng có lẽ cũng chưa nói hết được tấm lòng và tài năng của người nhạc sĩ độc đáo này. Từ khi ông qua đời đến nay, không kể báo chí trong và ngoài nước, ở Hà Nội, Huế, Sài Gòn đã có ít nhất năm cuốn sách được xuất bản để tưởng nhớ ông và nói về sự nghiệp của ông. Hiếm có một nhạc sĩ nào nhận được sự yêu mến và ngưỡng mộ đến thế.
Ngay sau khi Trịnh Công Sơn qua đời, chúng tôi đã thực hiện cuốn sách Trịnh Công Sơn - Một người thơ ca - Một cõi đi về (NXB Âm nhạc & Trung tâm văn hóa Ngôn Ngữ Đông Tây, H. 2001, 518 trang) và nó đã được đông đảo bạn đọc đón nhận, cổ vũ. Tuy nhiên, do đòi hỏi của thời gian nên trong tập sách đó chúng tôi chỉ kịp tập hợp và cung cấp cho độc giả một số bài viết về Trịnh Công Sơn, chủ yếu lấy từ báo chí, các sáng tác văn xuôi và 63 ca từ của ông, nhằm bày tỏ lòng thương tiếc với người nghệ sĩ vừa ra đi. Nay để giúp bạn đọc có được những cách hiểu, cách cảm khái quát hơn, sâu sắc và toàn diện hơn về thế giới âm nhạc của Trịnh Công Sơn và về vị trí của ông trong nền âm nhạc Việt Nam, chúng tôi chủ trương tổ chức công trình Một Cõi Trịnh Công Sơn. Khác với lần trước nặng về cảm xúc, lần này chúng tôi cố gắng tập hợp đưa vào cuốn sách, một cách đầy đủ trong chừng mực khả năng cho phép, những bài viết dài hơn, những công trình nghiên cứu, những nhận định đánh giá khách quan, sâu sắc, từ nhiều góc độ và thậm chí có thể không hoàn toàn thống nhất với nhau, về cuộc đời và sự nghiệp Trịnh Công Sơn. Cuốn sách được chia làm hai phần lớn: Phần 1: những bài viết về Trịnh Công Sơn sắp xếp theo vần tên tác giả; Phần 2: sưu tập các tác phẩm văn xuôi của chính nhạc sĩ cùng một số ca từ tiêu biểu và giàu chất thơ của ông.
Trong cuốn sách này chúng tôi sử dụng tài liệu từ nhiều nguồn: sách báo, internet, lưu trữ cá nhân, bạn bè… Có một số tác giả, nhất là những người sống và làm việc ở nước ngoài, những người làm sách chưa liên hệ được. Chúng tôi thành thật cáo lỗi và xin phép được sử dụng những bài viết giá trị của quý vị vào tập sách này. Trong khả năng có thể, chúng tôi ghi rõ xuất xứ của từng bài. Có một số trường hợp, do điều kiện xuất bản, chúng tôi xin lược trích và biên tập một số chỗ, mong được lượng thứ và thông cảm.
Cuốn sách ra đời có niềm vui, công sức và sự hỗ trợ của nhiều người. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn tất cả: các tác giả có bài viết trong cuốn sách,, nhà xuất bản Thuận Hoá, các bạn bè nhiệt tình ủng hộ, và bạn Thiện Lê, biên tập trung tâm văn hóa ngôn ngữ Đông Tây đã có nhiều đóng góp trong việc sưu tầm và biên tập cuốn sách này.
Mặc dù đã rất cố gắng nhưng chắc chắn cuốn sách không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong các tác giả, bạn bè và độc giả tiếp tục đóng góp thêm nhiều bài vở, ý kiến - để công trình được hoàn thiện hơn ở những lần in sau.
ĐOÀN TỬ HUYẾN NGUYỄN THỤY KHA NGUYỄN TRỌNG TẠO
***********************
Mục Lục
Lời người làm sách
NGƯỜI DU CA
“Để Gió Cuốn Đi...” - Hồ Thị Hải Âu Phố Trịnh - Yên Ba Trịnh Công Sơn Người Thơ Ca - Văn Cao Tôi Phát Biểu Về Trịnh Công Sơn và Những Ca Khúc Phản Chiến Của Anh - Bửu Chỉ Nói Về Trịnh Công Sơn - Trịnh Cung Trịnh Công Sơn: Đôi Nét Chấm Phá – Trúc Chi Ngày Sau Sỏi Đá - Nguyễn Duy Đẹp Như Tranh Trừu Tượng - Phạm Duy Sự Thật Của Cuộc Ra Đi - Nguyễn Khoa Điềm Như Cánh Vạc Bay - Quỳnh Dao Ca Hát Không Mỏi Mệt Về Phận Người - Trần Thanh Hà Anh Vẫn Là Mùa Xuân – Văn Cầm Hải Gió Trời Xin Ngủ Bình Yên – Lê Hữu Một Cõi Âm Thanh - Nguyễn Thụy Kha Trò Chuyện với Khánh Ly về Trịnh Công Sơn - Trường Kỳ Trịnh Công Sơn - Nơi Vùng Ưu Tư Thành Tiếng Du Ca – Thái Kim Lan Cuộc Tiễn Đưa Sơn Về “Chốn Xa Xăm Cuối Trời” – Tương Lai Trịnh Công Sơn Và Tiềm Thức "Thân Phận Mong Manh" - Nhật Lệ Bên Đời Hiu Quạnh – Khánh Ly Xin Đủ Cho Một Đời... - Khánh Ly. “Huyền Thoại Mẹ” Của Trịnh Công Sơn - Hoàng Long Trịnh Công Sơn Tỏ Tình Với Cuộc Sống - Trần Hữu Lục Nhạc Sĩ Trịnh Công Sơn và Tuổi Thơ - Trương Quang Lục Định Mệnh Bắt Anh Phải Yêu Thương - Anh Ngọc Người Hát Rong Của Thế Kỷ Hai Mươi - Anh Ngọc Ru Người Ngồi Mãi Cùng Tôi - Hồng Nhung Lời Thơ Trong Ca Khúc Trịnh Công Sơn - Phạm Phú Phong Trịnh Công Sơn - Những Ám Ảnh Nghệ Thuật – Bùi Vĩnh Phúc Nghệ Thuật Ca Từ Của Trịnh Công Sơn Qua Tác Phẩm “Đóa Hoa Vô Thường” – Trương Hồng Quang Trịnh Công Sơn Và Bóng Mát Người Mẹ - Đỗ Trung Quân Hội Ngộ Giữa Hư Không - Lê Minh Quốc Dạ Khúc – Lê Minh Quốc Paris, Tiếng Hát Trịnh Công Sơn - Nguyễn Quang Sáng Trịnh Công Sơn Người Tình Vĩnh Cửu - Nguyễn Trọng Tạo Có Một Nhà Thơ Tên Là Trịnh Công Sơn - Nguyễn Trọng Tạo Diễm Xưa - Nguyễn Trọng Tạo Buồn Bã Với Những môi Hôn – Cao Huy Thuần Một cái Nhìn Về Ca Từ Trịnh Công Sơn - Trần Hữu Thục Chiêm Ngắm Đóa Hoa Vô Thường – Hà Vũ Trọng Trịnh Công Sơn - Tiếng hát Hòa Bình - Đặng Tiến Về Trịnh Công Sơn – Bùi Bảo Phúc Trịnh Công Sơn Và Những Cơn Mưa - Hải Trung Một Thiền Sư Du Ca - Đỗ Minh Tuấn Anh Đã Vắt Kiệt Tình Yêu Cho Đời - Thanh Tùng Hành Tinh Yêu Thương Của Hoàng Tử Bé - Hoàng Phủ Ngọc Tường Hạt Bụi Và Tia Sáng – Hoàng Phủ Ngọc Tường Từ “Diễm Xưa” đến “Một Cõi Đi Về” - Nguyễn Thanh Ty Cuộc Hành Trình Làm Người Việt Nam Qua Trịnh Công Sơn - Thế Uyên Trịnh Công Sơn - Kẻ Du Ca - Bửu Ý Đèn Thắp Thì Mờ - Bửu Ý Cám Ơn và Xin Lỗi - Bửu Ý Nhớ Người Trong Cõi ( Trích Các Bài Viết Về Trịnh Công Sơn)
* Có thể tìm những bài viết trong sách này ở mục Những Kỷ Niệm, Bài Viết , Tưởng Niệm
PHỤ LỤC 1 VĂN XUÔI TRỊNH CÔNG SƠN
Chợt Tôi Thấy Thiên Thu Là Một Đường Không Bến Bờ Bài hát đầu tiên, bài hát cuối cùng Vết Thương Tỉnh Thức Nhật ký Huế Phác Thảo Chân Dung Tôi Nhật Ký Ở Tuổi 30 Cuộc Sống Không Thể Thiếu Tình Yêu Viết Và Thở Văn Tự Sự Vật, Con Người Phải biết sống hết mình trong mỗi sát na của hiện tại Huyên Náo và Tĩnh Lặng Một Cõi Đi Về Hồi Ức Giấc Mơ Hạ Trắng Cát Bụi Nhớ Về Một Bài Hát Ngày Văn Cao Trở Lại Trong Âm Nhạc, Văn Cao Sang Trọng Như Một Ông Hoàng Thư gởi Ngô Kha Tình Yêu Và Tiếng Hát Tin Vào Niềm Tuyệt Vọng Bản Tình Ca ở Lại Với Ai? Để Bắt Đầu Một Hồi Ức Kiếp Sau Tôi Vẫn Là Người Nghệ Sĩ... Tôi Đã Tận Hưởng Những Tình Cảm Nhân Loại (Trả lời phỏng vấn) Tôi Luôn Sống Với Hiện Tại Âm Nhạc Mùa Xuân Tình Yêu Nói Về Những Bài Hát Ở Sài Gòn Trước 1975 Chữ Tài Chữ Mệnh Cũng Là Bể Dâu Chưa kịp thực hiện một ước mơ nhỏ đã thấy hết năm hết tháng Chú Lộ Tôi Đã Mơ Thấy Chuyến Đi Của Mình
* Có thể tìm những bài viết của Trịnh Công Sơn trong sách này ở mục Bài Viết
PHỤ LỤC 2 CA TỪ TRỊNH CÔNG SƠN
Bên đời hiu quạnh Ru ta ngậm ngùi Lời thiên thu gọi Như chim ưu phiền Đêm thấy ta là thác đổ Cát bụi Một cõi đi về Chiếc lá thu phai Biết đâu nguồn cội Để gió cuốn đi Cỏ xót xa đưa Như tiếng thở dài Phôi pha Lời buồn thánh Dấu chân địa đàng Một ngày như mọi ngày Gần như niềm tuyệt vọng Xa dấu mặt trời Ở trọ Phúc âm buồn Vẫn nhớ cuộc đời Ngẫu nhiên Cũng sẽ chìm trôi Tôi ơi đừng tuyệt vọng Rồi như đá ngây ngô Như một lời chia tay Yêu dấu tan theo Lặng lẽ nơi này Ru đời đã mất Này em có nhớ Ru đời đi nhé Vẫn có em bên đời Em còn nhớ hay em đã quên Đời gọi em biết bao lần Xin trả nợ người Con mắt còn lại Còn ai với ai Tình nhớ Mưa hồng Tuổi đá buồn Tình xa Gọi tên bốn mùa Tưởng rằng đã quên Tình sầu Nắng thuỷ tinh Biển nhớ Như cánh vạc bay Diễm xưa Nhìn những mùa thu đi Hạ trắng Đại bác ru đêm Ngụ ngôn mùa đông Huyền thoại mẹ Hãy cứ vui như mọi ngày Một lần thoáng có Sóng về đâu Cúi xuống thật gần Hoa vàng mấy độ Du mục Cho một người nằm xuống Huế Sài gòn Hà nội Người con gái Việt nam da vàng Tiến thoái lưỡng nan Chưa mất niềm tin Nối vòng tay lớn Ca dao mẹ Ướt mi Giọt nước mắt cho quê hương Đoá hoa vô thường Từng ngày qua Chìm dưới cơn mưa Có một dòng sông đã qua đời Rừng xưa đã khép
* Có thể tìm những lời nhạc trong sách này ở mục Bài Hát
**********************
Nhà xuất bản Thuận Hóa 12.2002
|
nguồn: Nhà xuất bản Thuận Hóa
|